• gacor777
  • joker123
  • slot gacor
  • slot777
  • slot777
  • अ‍ॅमेझॉनच्या पर्जन्यवनातील आग - एक दृष्टीक्षेप
    •  Home
    • राजकीय
    • सामाजिक
    • सांस्कृतिक
    • English
    • ऑडिओ
    • व्हिडिओ
    • संकीर्ण
    • आमच्याविषयी
    घडामोड लेख

    अ‍ॅमेझॉनच्या पर्जन्यवनातील आग - एक दृष्टीक्षेप

    • टीम कर्तव्य
    • 24 Aug 2019
    • 0 comments

    AFP/ Getty Image

    उष्णकटीबंधीय क्षेत्रातील सर्वात मोठं पर्जन्यवन म्हणून ओळखले जाणारे अ‍ॅमेझॉन तब्बल 55 लाख चौरस फूट क्षेत्रात पसरलेलं आहे. दक्षिण अमेरिकेतील ब्राझील, बोलिविया, पेरु, इक्वॅडोर, कोलंबिया, व्हेनेझुएला, गयाना, सुरीनेम आणि फ्रेंच गयाना या देशांना लागून हे पर्जन्यवन आहे. अमेझॉन नदी दक्षिण अमेरिका खंडातील बहुतांश देशांना व्यापते. पण याचा दोन तृतीयांश भाग एकट्या ब्राझीलमध्ये आहे. अमेझॉन नदीच्या बाजूने पसरलेल्या या पर्जन्यवनांत कायम पाऊस पडतो. सूर्याची किरणं पोहोचणार नाहीत अशी मुबलक क्षेत्रं अ‍ॅमेझॉनमध्ये आहेत.

    या अ‍ॅमेझॉन पर्जन्यवनांत दोन आठवड्यांपासून प्रचंड आग लागली आहे. अ‍ॅमेझॉनमधली ही आग दिवसेंदिवस वाढतच चालली आहे. अवघ्या एका महिन्यात अमेझॉन पर्जन्यवनातील जवळपास 2 हजार 254 चौरस किमी क्षेत्र नष्ट झाले आहे. गेल्या वर्षाच्या तुलनेत जवळपास 278 टक्के अधिक जंगल या आगीत नष्ट झाले आहे. शास्त्रज्ञांच्या मते, मागील 10 वर्षांत अ‍ॅमेझॉनमधील 10 हजार चौरसफुटांवर जंगलतोड झाली आहे. युरोपियन युनियनच्या सॅटेलाईटने जारी केलेल्या फोटोनुसार, आगीचा धूर संपूर्ण अटलांटिक किनार्‍यावर पसरलाय. तर धुराचं साम्राज्य ब्राझीलमधील निम्म्या भागावर पसरलं असून शेजारील पेरु, बोलिविया आणि पेरुग्वेमध्येही धूर पसरत आहे.

    अ‍ॅमेझोनमध्ये असा वणवा नेहमीच पेटतो. मात्र यावेळेस लागलेल्या आगीत झालेलं नुकसान प्रचंड आहे. ब्राझीलमध्ये या वर्षात 72 हजार 843 आगी लागण्याच्या घटना घडल्या आहेत. ऑगस्टच्या 15 तारखेपासून तब्बल 9 हजार 500 आगीच्या घटना घडल्या. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत आग लागण्याच्या घटनांमध्ये  या वर्षी 84 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. या महिन्यात आगीच्या घटनांमध्ये 700 पटींनी वाढ झाली आहे.  मागील 15 वर्षांचा विचार करता ही वाढ अनैसर्गिक आहे.

    बहुतेकवेळा अ‍ॅमेझॉनमधील काही भागांत शेतीसाठी आग लावली जाते ती एकतर कापणीनंतर शेतात उरलेल्या पिकांना काढण्यासाठी किंवा नव्या पिकाच्या पेरणीसाठी जमिन तयार करता यावी म्हणून असते. इतकंच नव्हे तर जमिन बळकावण्यासाठी काही लॅण्डमाफियासुद्धा जंगलाला आग लावून देतात. थोडक्यात अ‍ॅमॅझोनमध्ये बहुतेकवेळा पेटलेले वणवे हे मानवनिर्मित आणि जाणिवपूर्वक लावलेले असतात. याहीवेळी अ‍ॅमॅझोनमध्ये लागलेली आग अशीच मानवनिर्मित आहे. मात्र असा वणवा पेटला तरी संपूर्ण जंगल नष्ट होत नाही.

    सॅटेलाईट निरीक्षकांच्या मते, संपूर्ण जंगल नष्ट होण्याच्या मार्गावर आहे असं समजणं चूक ठरेल. विशेष करुन सोशल मिडीयावर या आगीच्या संदर्भात चूकीची माहिती पसरवण्यात येत आहे. सोबत  फिरत असलेले आगीचे फोटो देखील जुने आहेत. 

    बहुतेक बातम्यांमधून असं म्हटलं जात आहे की, पृथ्वीवरील 20 टक्के ऑक्सिजनची निर्मिती अ‍ॅमॅझोनमध्ये होते. हा आकडा कुठून आला याबाबत कुठलीच स्पष्टता नाही. याउलट वातावरणातील बदलावर अभ्यास करणारे शास्त्रज्ञ मायकेल मान आणि जोनाथन फोले यांच्या मते अ‍ॅमॅझोनच्या जंगलातून 6 टक्क्यांपेक्षा जास्त ऑक्सिजन निर्मिती होत नाही. मात्र अ‍ॅमॅझोन वनाची परिसंस्था अत्यंत महत्त्वाची असल्यामुळे अशा वणव्यांना गांभीर्यांनं घेतलं गेलं पाहिजे. पश्चिमेकडून येणार्‍या 25 टक्के औषधांमध्ये अ‍ॅमॅझोन पर्जन्यवनातील वनौषधींचा वापर होतो. शास्त्रज्ञांना आजवर अ‍ॅमॅझोनमध्ये एक टक्क्यांपेक्षा कमी वनस्पतींची चाचणी करण्यात यश आले आहे, त्यांचा उपयोग 25 टक्के औषधांच्या निर्मितीसाठी होतो.

    अशा संपंन्न जंगलातील आगींच्या घटना या बहुतेकवेळा बेकायदेशीरित्या लावलेल्या असतात. शिवाय जंगलतोडीचे प्रमाण वाढत असल्याची ही धोक्याची सूचना आहे. वातावरण बदलाची सद्यस्थिती पाहता कार्बन शोषून घेण्यासाठी आणि वातावरणाचे संतुलन राखण्यासाठी कोट्यवधी झाडांची गरज आहे. अ‍ॅमॅझोनच्या वणव्याची ही समस्या आता टीपेला पोहचली आहे. वणव्याचं प्रमाण असंच राहिलं तर जंगलांचं वाळवंटात रुपांतर होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळं आपण आत्ताच सावध होण्याची गरज आहे.

    विसाव्या शतकाच्या अखेरपर्यंत ब्राझीलमध्ये जंगलतोड मोठ्या प्रमाणात झाली. त्यानंतर मात्र ब्राझीलने 2005 ते 2014  या काळात देखरेख, उत्तम नियोजन आणि दंडात्मक कारवाई करुन जंगलतोडीचं प्रमाण 80 टक्क्यांनी कमी केलं. परंतु आता ती यंत्रणा पूर्णपणे उध्वस्त झाली आहे. त्यामुळे दोन दशकांपूर्वीची जंगलतोडीची भयंकर परिस्थिती परत उद्भवण्याची शक्यता आहे.

    पर्यावरणप्रेमी गेल्या अनेक वर्षांपासून अ‍ॅमॅझोन पर्जन्यवन वाचवण्यासाठी आंदोलन करत आहेत. पण ब्राझील सरकारने याकडे दुर्लक्ष करत खाणी, शेतीसाठी वनतोडीच्या परवानग्या दिल्या व जंगलतोड रोखण्यासाठी कोणत्याच उपाययोजना केल्या नाहीत. पर्यावरणप्रेमी आणि ब्राझील सरकारमध्ये आता आरोप-प्रत्यारोप सुरु झाले आहेत. तर पृथ्वीवरील वनसंपत्ती नष्ट होत असल्यामुळे ब्राझील सरकारवर युरोपसह अनेक देशांनीही टीका सुरु केली आहे. युरोपियन युनियन आणि इतर राष्ट्रांनी व्यापारी निर्बंध लादण्याचा इशारा दिल्यानंतर ब्राझील सरकारला जाग आली असून आग नियंत्रण आणण्यासाठी पाऊले उचलण्याचे त्यांनी मान्य केले आहे.

     

    Tags: brazil environment अ‍ॅमेझॉन ब्राझील जंगल पर्यावरण Load More Tags

    Add Comment

    संबंधित लेख

    लेख

    सुस्तावलेल्या स्त्रीवादी चळवळीचा पराभव

    संध्या गोखले  15 Jul 2022
    लेख

    साने गुरुजी लिखित 'इस्लामी संस्कृती' या पुस्तकावर आधारित लेखन स्पर्धेचे आयोजन 

    निवेदन 15 Nov 2021
    लेख

    काळ कठीण आहे, जागतं राहायला हवं!

    मुक्ता चैतन्य 06 Dec 2019
    वृतांत

    'केंद्रात – राज्यात आमचे सरकार व आमच्या गावातही आमचेच सरकार' या संकल्पनेच्या अंमलबजावणीसाठी भारतीय संविधान वाचवणे गरजेचे 

    वृतांत 17 Nov 2021
    लेख

    अलविदा एनडीटीव्ही!

    ​​​​​​​सुनील तांबे 04 Dec 2022

    लेखकाचे इतर लेख

    लेख

    2022 या वर्षात 'कर्तव्य साधना'ने काय दिले? 

    टीम कर्तव्य
    07 Feb 2023
    लेख

    अ‍ॅमेझॉनच्या पर्जन्यवनातील आग - एक दृष्टीक्षेप

    टीम कर्तव्य
    24 Aug 2019

    या आठवड्यातील लेख

    परिचय

    मुस्लीम मराठी साहित्याच्या दालनातील नव्या अभिव्यक्तीची कविता

    हरिश नवले
    22 Mar 2023
    ऑडिओ

    रभाजी कडलग

    संतोष पद्माकर पवार
    21 Mar 2023
    ऑडिओ

    'तात्पर्य'मधील पहिली कथा : आदर्श

    अवधूत डोंगरे
    20 Mar 2023
    लेख

    दलवाईंचा वैचारिक वारसा हेच मंडळाचे बलस्थान

    शमसुद्दीन तांबोळी
    19 Mar 2023
    Article

    It’s a Digital Dilemma Too

    Yogesh Borate
    17 Mar 2023
    व्हिडिओ

    'विज्ञानाने मला काय दिले?' या पुस्तकाच्या प्रकाशन समारंभातील भाषण

    विवेक सावंत
    10 Mar 2023
    व्हिडिओ

    डॉ. नरेंद्र दाभोलकर चित्र,शिल्प,कला प्रदर्शनात लक्ष्मीकांत देशमुख यांनी केलेले भाषण 

    लक्ष्मीकांत देशमुख
    09 Mar 2023

    लोकप्रिय लेख इतर सर्व

    व्यक्तिवेध

    गुड बाय सानिया!

    आ. श्री. केतकर
    03 Mar 2023
    व्हिडिओ

    वैज्ञानिक सत्य

    विनोद शिरसाठ
    01 Mar 2023
    व्हिडिओ

    'धर्मरेषा ओलांडताना'च्या निमित्ताने हिनाकौसर खान यांच्याशी संवाद

    हिनाकौसर खान
    27 Feb 2023
    लेख

    भारतातील ट्रॅमचा शतकोत्तर सुवर्ण महोत्सव

    आ. श्री. केतकर
    24 Feb 2023
    लेख

    ‘बीबीसी’ आणि ‘फॉरेन हँड’!

    दिलीप लाठी
    23 Feb 2023

    साधना साप्ताहिकाचा ताजा अंक

    18 मार्च 2023 चा अंक वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा..


    साधना साप्ताहिकाचे वर्गणीदार व्हा

    साधना साप्ताहिकाचे डिटेल्स पाहण्यासाठी क्लिक करा...

    जाहिरात

    'केशवरावांच्या मुलाखती' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

    'देव तेथेचि जाणावा' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

    'आम्हा घरी धन' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

    'असिधारा' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

    'तीन संपादकांच्या मुलाखती' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

    'धर्मरेषा ओलांडताना' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी क्लिक करा.

    'सावध ऐका पुढल्या हाका' हे पुस्तक खरेदी करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

    Tags

    • मुलाखत
    • दीर्घलेख
    • रिपोर्ताज
    • इंग्लिश
    • शेती
    • आरोग्य
    • शिक्षण
    • लेख
    • ऑडिओ
    • व्हिडिओ
    • विज्ञान
    • लेखमाला

    साधना साप्ताहिकाचे वर्गणीदार व्हा...

    वरील QR कोड स्कॅन अथवा UPI आयडीचा वापर करून आपण वर्गणीदार होऊ शकता. वार्षिक, द्वैवार्षिक व त्रैवार्षिक वर्गणी अनुक्रमे 1100, 2100, 3000 रुपये आहे. वर्गणीची रक्कम ट्रान्सफर केल्यानंतर आपले नाव, पत्ता, फ़ोन नंबर, इमेल इत्यादी तपशील
    020-24451724,7028257757 या क्रमांकावर फोन, SMS किंवा Whatsapp करून कळवणे आवश्यक आहे.

    weeklysadhana@gmail.com
    • वर्गणी
    • जाहिरात
    • देणगी
    • प्रतिसाद
    • चौकशी
    • पॉलिसी
    • नियम आणि अटी

    © 2019, Evonix Technologies Pvt. Ltd All rights reserved

    कृपया आम्हाला अभिप्राय द्या

    Welcome :

    Search Here....